Zelwa (Зэльва)
Białoruś, obwód grodzieński, rejon zelwieński.
Zelwa, województwo białostockie, powiat wołkowyski (- 1945).
Lokalizacja: 53.1500N, 24.8166E [pokaż mapę]
Mogiła zbiorowa
Znajduje się w lesie, około 4-5 km na północny wschód od Zelwy. Na mogile ustawiono pomnik w kształcie obelisku. Z obu stron obelisku umieszczono tablice z inskrypcjami w języku polskim i białoruskim zawierające nazwiska pochowanych tu osób.
W mogile pogrzebano pięć osób zamordowanych 21 września 1939 r. przez miejscowych komunistów. W 1992 r. umieszczono tu płytę nagrobną upamiętniającą zamordowanych duchownych, a w 2004 r., dzięki staraniom Związku Polaków na Białorusi, ustawiono obelisk wraz z tablicami. Miejsca pochówku pozostałych ofiar zbrodni w Zelwie nie udało się odnaleźć.
Po 17.09.1939 r., członkowie miejscowych bojówek komunistycznych aresztowali ponad 30 osób, które umieszczono w areszcie gminnym w Zelwie. Byli to osadnicy wojskowi, ziemianie, urzędnicy i duchowni. Dn. 21.09.1939 r. rozstrzelano 12 osób (wg innych źródeł 15). Morderstwa mieli dokonać czerwonoarmista Frołuk oraz miejscowi komuniści Warona i bracia Sokacz.
Źródła:
- Mariusz Filipowicz, Zbrodnia w Zelwie [w:] Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej nr 12/2004
- Mariusz Proskień, Zamordowani w Zelwie przez sowietów 21.09.1939 r., dostęp 19.03.2013
2012-05-01
Fot. Mariusz Proskień
Spis pochowanych
o. Dawid Jakubson, proboszcz parafii prawosławnej ks. Jan Kryński, proboszcz parafii rzymskokatolickiej Władysław Ignatowski, por. rez. WP, nauczyciel Oskar Meysztowicz, szambelan papieski Jan Naumczyk, pracownik PKP